مصاحبه بازار متریال با بنیانگذار بوتان
جناب آقای محسن خلیلی عراقی بیش از آنکه تولد بوتان برای مردم ایران و حتی دنیا جذابیت داشته باشد ، داستان قبل از تولد برای دوستداران بوتان شنیدنی تر است مختصری برایمان بگویید؟
پدرم قبل از تاسیس شرکت طی سفرھائی که به آمریکا و اروپا داشتند مشاھده کردند که مردم اروپا از انرژی بسیار پاکی به نام گاز جھت آشپزی، تھیه آبگرم و انرژی خانه ھای خود استفاده میکنند و آشپزخانه ھای بسیار تمیزی که اثری از ھیزم و دود درآن نیست دارند. در آن زمان در ایران این انرژی ارزنده را سر چاه ھای نفت می سوزاندند و بدون اینکه برای مردم بھره ای داشته باشد این انرژی گرانبھا دود میشد و به ھوا میرفت. غیر از این ایشان بر این باور بودند که با مصرف گاز مایع به جای ھیزم وزغال، تخریب جنگل ھا و از بین رفتن درخت ھا که سرمایه ملی ھستند آرام آرام کمتر می شود و خانمھای خانه با دستیابی به این انرژی تمیز وقت کمتری در آشپزخانه صرف می کنند و از آشپزخانه ھای پر دود و بو و سنتی نجات می یابند. ایشان پس از بازگشت به ایران تصمیم گرفتند که این انرژی پاک را به منازل بیاورند.
تولد بوتان چگونه اتفاق افتاد؟
به اتفاق پدرم در سال 1331 روانه اروپا و آمریکا شدیم. به اروپا رفتیم و مطالعاتی انجام دادیم و پس از آن ھم به آمریکا سفرکردیم که در آنجا ھم مطالعاتی داشتیم. برادرم مھندس سعید خلیلی در آمریکا مشغول تحصیل بود و ایشان در حد توان محدودخودش راھنمای ما بود که در نتیجه مرحوم پدرم و بنده صنعت گاز مایع را بسیار جدی در آمریکا با مطالعات دانشگاھی روز بررسی کردیم. با سفارش ھای مقدماتی به سازندگان آمریکایی و اطلاعات لازم به میھن بازگشتیم. کار را در قالب شرکت بوتان شروع کردیم. بوتان نام ھمان گازی است که قرار بود ما از آن استفاده کنیم و فرمول آن کربن اشباع شده c4h10بود پس از بازگشت به ایران شرکت بوتان را به ثبت رساندیم و در سال ١٣٣٣ اولین نسل از محصولات گاز سوز و سیلندرھای گاز را تولیدکردیم.
کسی که اولین بار شعله ھای گاز را به خانه ھای ایرانی آورد از او بگوئید؟ انگیزه او چه بوده است؟
پدرم که تفکری از جنس بخش خصوصی داشت در سال ھای ابتدایی دھه ٣٠ تلاش ھای زیادی کرد تا دولت وقت را برای میدان دادن به سرمایه گذاران داخلی مجاب کند. به دولت وقت نامه نوشت و به بی عدالتی نسبت به سرمایه گذاران داخلی در مقابل سرمایه گذاران خارجی انتقاد کرد. او در جریان تاسیس کارخانه سیمان توسط شرکت نفت ایران و انگلیس، درخواست کرد تا برای تامین لوازم مورد نیاز احداث کارخانه اولویت با شرکت ھای ایرانی باشد اما خواسته او بدون پاسخ ماند. خواسته ھایش اماپس از ملی شدن صنعت نفت به سوی تحقق پیش رفت. در این دوران زمینه برای فعالیت وی فراھم شد.
پدرم در این دوران ھم با دشواری ھای فراوان موفق شد نظر دولت را برای آغاز فعالیت در زمینه گاز مایع جلب کند.کار او آن قدربزرگ بود که مھندس مھدی بازرگان در کتاب “شصت سال خدمت و مقاومت”از او یاد کرد:” یادم می آید خلیلی چقدر با مسئولان شرکت ملی نفت در زمان کنسرسیوم کلنجار رفت تاگردنشان بگذارد گازھایی را كه ھدر داده و می سوزانند، تصفیه كرده و بوتان و پروپان آن را در تانكرھای تحت فشار به ایشان بفروشند و گاز نفت در ایران توزیع شود. سپس برای اینكه مصرف گاز آشپزخانه ھا به صورت صنعت ملی درآید، به موازات ساختن انبار و تھیه وسایل و كامیون ھای توزیع گاز، اقدام به ایجاد كارخانه كپسول سازی و تولید اجاق فر و غیره نمود. اجاق و فرھایی كه آشپزخانه ھای تھران و شھرستان ھا را تسخیر كرد و عامل ایجاد 6-5 شركت تولید و توزیع گاز ھم شده است.”
بوتان دوم چگونه تاسیس شد؟
پس از آنکه میل به تبدیل سوخت مصرفی خانوار از نفت به گاز افزایش یافت و کپسول ھای بوتان در گوشه خانه ھا جای خود راپیدا کرد، بنده پیشنھاد ساخت وسایل گازسوز را به پدرم دادم. کار بوتان در میدان جدید ھم آغاز شد تا نخستین محصول شركت صنعتی بوتان (بوتان دوم) یعنی آبگرمكن ایستاده ۴٠ گالنی با كنترل ترموستاتیك روانه بازار شود. کار در این مسیر2 پیشرفت کرد و رفته رفته ساخت اجاق ھای رومیزی و پلوپزھای یك تا ۴ شعله آغاز شد. بعدھا با استفاده از تكنیك ھای تازه لعاب كاری، تولیدات افزایش یافت. با این روند در سال ١٣۴٣ شركت صنعتی بوتان سھامی خاص به طور مستقل تاسیس شد.
از نگاه شما چه عواملی سبب شده است تا سومین تولید کننده آبگرمکن دیواری در دنیا شوید؟
تلاش، کوشش فراوان، باور به توان و علم نیروی ایرانی و نھراسیدن از مشکلات. پدر ھمیشه میگفت: “در رودررویی با مشکلات آسان ترین راه، فرار است و افراد ضعیف و کم تحمل این را انتخاب می کنند”. باعث افتخار است که فرزندان وی نیز ھرگز این راه را برنگزیدند و درتنگناھا فرار را بر قرار ترجیح ندادند. استوار و پابرجا ماندند و از ھیچ بحران کاری نھراسیدند. از طرفی تکیه برنیروھای جوان، ایجاد واحدھای تحقیق و توسعه در کارخانه و استفاده از دانش فنی کشورھای صاحب تکنولوژی باعث شدهاست که این شرکت به یکی از بزرگترین تولید کنندگان لوازم گازسوز دنیا تبدیل گردد.
اولین محصول و آخرین محصولی که بوتان تولید کرده است چه بوده و چگونه تولید شده است؟
اولین محصول بوتان آبگرمكن مخزن دار گازسوز، اجاقھای رومیزی، سیلندرگاز و فر بوده است. در آن زمان با آنکه خطوط تولیدی شرکتھا به انواع ماشین آلات مدرن امروزی مجھز نبوده و استفاده بیشتر از نیروی یدی مرسوم بوده است ،اما تلاش میشد که محصولات با استاندارد وکیفیت بالائی تولید شوند.گواه این مطلب حضور اجاق گاز و دیگروسایل گازسوزبعد از 50 سال از ساخت آنھا در خانه ھای مشتریان ایرانی است.در حال حاضر نیز شرکت صنعتی بوتان محصولاتی از قبیل پکیج شوفاژ دیواری، آبگرمکن دیواری فوری، رادیاتور آلومینیومی و حوله خشک کن تولید میکند که با بالاترین استاندارھای روز و منطبق با استانداردھای اروپاتولید می شودو علاوه بر تامین نیاز داخلی به کشورھای اروپائی نیز صادر میشود و در سالھای 95 و 96 از طرف سازمان توسعه تجارت به عنوان صادرکننده نمونه ملی معرفی گردیده است.
اگر نگاه گذرائی به وضعیت صنعت داشته باشیم، از وضعیت موجود چه ارزیابی دارید؟
به باور من کسری منابع مالی، تحریم، نوسانات قیمت ارز، ركود اقتصادی و سقوط قدرت خرید مصرف كنندگان مھمترین مسائل ومشکلات صنعت ایران در حال حاضر است.به عنوان مثال نوسانات اخیر دلارباعث ضربه به تولیدکنندگان داخلی شده است ازطرفی نداشتن استراتژی توسعه صنعتی سد توفیقات پیش روی صنعت می باشد. به نظر بنده اگر دولت حمایت ھای بیشتری ازتولید داخلی نموده و از ورود اجناس بی کیفیت خارجی جلوگیری نماید باعث ارتقاء جایگاه تولید کنندگان ایرانی، اشتغال بکاربیکاران و توسعه اقتصادی می گردد.
محسن خلیلی عراقی، تنھا اسب ارابه صنعت کشور در یکی از مصاحبه ھای خود از آرزویش، انقلاب مانیفستی گفته است برای مخاطبان از این آرزو بگویید؟
روزی که بعد از اتمام تحصیلاتم پا به حوزه صنعت گذاشتم سھم بخش صنعت در تولید ناخالص داخلی ٠.٨ درصد بود.اما امروز صنعت سهم بالایی در GDP کشوردارد من افتخار دارم که یکی از اسب ھای ارابه صنعت کشور باشم.در مقدمه انقلاب ما مانیفستی با عنوان « مختصات روانی شخصیتی انسان صنعتی » تدوین کردیم که مفاھیم فراوانی در آن نھفته بود. ما به اندازه کافی دانشگاه داریم که برای کشور صنعتگر تربیت کند ولی تا به حال با آموزش ھایی که رفتار صنعتی را تدوین کرده باشد، برخورد نکرده ام. معتقدم که آموزش باعث تغییر رفتار و بدون شک عنایت به خود رفتار سبب توسعه و ترقی می شود. ھرقدر که انسان ھا فرھیخته تر،عالم تروکارآزموده تر باشند رفتاربھتری ھم خواھند داشت. رفتار بستری است که مارا به سوی تعالی سیر می دھد.
من به دنبال تدوین مانیفست صنعتگران ھستم که گرایش اصلی آن رفتار صنعتگری است. روش من در کسب و کار و در زندگی مداراجویی و مھربانی بوده و ھست. من به ھمه آدم ھا احترام می گذارم. من به ھمه وزیران صنایع احترام می گذارم و آنھا رامی بوسم اما من مھربانی با مدیران و قانونگذاران را یکی از پایه ھای استوار مانیفست بخش خصوصی می دانم.
مصاحبه کننده: الهام فراهانی
